November 2023 stemde de Tweede Kamer in met een voorstel om de bestaande salderingsregeling af te bouwen. Nu is het aan de Eerste Kamer om hier een besluit over te nemen. Het debat over het voorstel staat gepland voor 6 februari. Als het aan een groep van belangenorganisaties ligt, wordt het wetsvoorstel volgende week afgewezen. Tot deze groep behoren onder meer de Consumentenbond, Vereniging Eigen Huis, Aedes en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Zij vinden dat het wetsvoorstel gepaard gaat met een groot aantal onzekerheden. Iets wat maakt dat huishoudens veel minder snel over zullen gaan tot de aanschaf van zonnepanelen.
Het is overigens niet zo dat deze belangenorganisaties per definitie tegen een aanpassing van de salderingsregeling zijn. Zij zetten voornamelijk in op het bieden van meer zekerheid aan gezinnen die een investering in de zonnecollectoren overwegen. Die zekerheid moet er hierbij voornamelijk zijn voor consumenten met een minder groot eigen vermogen.
Financieel voordeel voor huishoudens met zonnepanelen
Het is niet voor niets dat verschillende politieke partijen inzetten op een herziening van de lopende salderingsregeling. Zij merken op dat deze regeling een groot financieel voordeel met zich meebrengt voor huishoudens met zonnepanelen. Daar waar huishoudens zonder zonnecollectoren gedupeerd worden door de hoge energieprijzen. Het afbouwen van de salderingsregeling maakt dat het financiële voordeel voor huishoudens met zonnepanelen verdwijnt.
Er zijn momenteel al meerdere energieleveranciers die inspelen op de mogelijke aanpassing van de salderingsregeling. Zij brengen een heffing in rekening bij huishoudens die groene stroom salderen. De verwachting is dat het aantal energieleveranciers dat met zo’n heffing werkt, de komende periode verder toeneemt. De heffing verdwijnt weer op het moment dat de salderingsregeling is aangepast.
Verschillende zonne-energiesystemen bieden huishoudens de mogelijkheid om de zonnepanelen op het dak uit te schakelen, op het moment dat de opbrengst hiervan veel hoger ligt dan het verbruik. Het voorkomt dat consumenten deze heffing moeten betalen.
Verminderen belasting van het stroomnet
Niet alleen maakt een aanpassing van de salderingsregeling dat het financiële voordeel voor huishoudens met zonnepanelen verdwijnt. Ook wordt het stroomnet minder zwaar belast op piekuren. Dat komt doordat huishoudens worden aangespoord de opgewekte groene stroom direct te gebruiken. Dit doen zij door de vaatwasser en bijvoorbeeld wasmachine overdag in te schakelen, in plaats van in de avond.
Afbouw van de salderingsregeling richting 2031
Het voorstel zoals dat er nu ligt maakt dat de salderingsregeling vanaf 2025 stapsgewijs zal worden afgebouwd. In 2031 is het helemaal niet meer mogelijk om een overschot aan groene stroom te salderen.
Dit maakt het voor huishoudens met zonnepanelen interessant om een investering in bijvoorbeeld een thuisbatterij of elektrische auto te overwegen. Zo hoeven zij het overschot aan groene stroom niet af te staan aan het stroomnet, maar kunnen zij dit op een later moment op de dag alsnog zelf gebruiken. De afhankelijkheid van het elektriciteitsnet wordt hiermee minder groot.
Onzekerheid rond investeringen in zonnepanelen
Hoewel minister Jetten van Klimaat en Energie aangeeft dat een investering in zonnepanelen ook met de afbouw van de salderingsregeling nog interessant is, zien belangenorganisaties vooral veel onzekerheden. Zij vragen zich af of de aangegeven terugverdientijd van circa zeven jaar nog wel gehaald zal worden door woningeigenaren.
Deze terugverdientijd zou gebaseerd zijn op gedateerde gegevens. Ook merken zij op dat het voor huurders minder interessant is om zonnecollectoren te laten plaatsen, als het salderen van stroom niet meer mogelijk is.
Dat laatste komt voornamelijk door het feit dat huurders niet langer verzekerd zijn van een substantiële verlaging van de energiekosten. Het maakt het voor hen veel minder aantrekkelijk om zonnepanelen op hun huurwoning te laten leggen, wat gepaard gaat met aanzienlijk hogere servicekosten.
Subsidiepot voor investeringen in zonnecollectoren
Om de markt tegemoet te komen heeft minister Jetten een subsidiepot toegezegd van honderd miljoen euro. Belangenorganisaties twijfelen of dit voldoende is om investeringen in zonnepanelen aantrekkelijk te houden voor huishoudens.
Netbeheer Nederland juist blij met de voorgestelde aanpassing
Waar de verschillende belangenorganisaties inzetten op een aanpassing van het wetsvoorstel, is Netbeheer Nederland juist blij met de mogelijke afbouw van de salderingsregeling. Zij geven aan dat deze aanpassing ertoe zal leiden dat er meer ruimte beschikbaar komt op de elektriciteitsnetten.
De huidige drukte op de elektriciteitsnetten maakt dat het risico op stroomstoringen groeit. Daarbij is het voor bedrijven lang niet altijd mogelijk om een aansluiting op het lokale stroomnet te krijgen.
Eerder werd al bekend dat netbeheerders grootverbruikers in woningen, zoals een warmtepomp, op afstand uit willen kunnen schakelen om zo een overbelasting van het net te kunnen voorkomen.
