De Nationale Milieudatabase (NMD) heeft aangekondigd dat de generieke rekenfactor voor de milieubelasting op warmtepompen beëindigd wordt. Voortaan zal gebruik worden gemaakt van een beperkte rekenfactor bij kleine warmtepompen. Deze wijziging was noodzakelijk om het stilvallen van de productie van warmtepompen te kunnen voorkomen. Eerder bleek dat er veel meer milieubelasting voor warmtepompen betaald wordt dan voorheen werd aangenomen. Dat zat voornamelijk in het feit dat het koudemiddel en de elektronica van deze warmtepompen nog niet in de milieudata verwerkt waren.
Tot 31 december werkten organisaties met een tijdelijke verrekenfactor rond de milieuprestaties van de verschillende warmtepompen. Die situatie is per 1 januari van het nieuwe jaar omgezet naar een beperkte verrekenfactor, daar de milieuverklaringen voor warmtepompen op dat moment geactualiseerd werden. Ook deze beperkte verrekenfactor is tijdelijk van aard; eind 2024 zal deze worden stopgezet.
Beperkte verrekenfactor alleen nog voor kleine modellen warmtepompen
De beperkte verrekenfactor gebruikt men op dit moment uitsluitend nog voor de kleine warmtepompen, met een vermogen van maximaal vier kilowattuur. Deze modellen gebruiken organisaties voornamelijk voor de kleinere woningen in nieuwbouwprojecten en bijvoorbeeld voor het duurzaam verwarmen van chalets.
Zonder de verrekenfactor halen ontwikkelaars de milieuprestatie-eis, welke wettelijk is vastgelegd, niet zo is de verwachting. Iets wat ertoe leidt dat de productie van deze kleine warmtepompen mogelijk stil komt te liggen. De Beleidscommissie Milieuprestatie Nederland (BMNL) stemt in met deze beperkte verrekenfactor voor de kleinere warmtepompen.
Overigens mag men deze beperkte verrekenfactor enkel gebruiken voor warmtepompen die ontwikkelaars gebruiken in de woningen die onderdeel uitmaken van nieuwbouwprojecten.
Daarbij geldt dat men de verrekenfactor slechts eenmaal per woning toe mag passen. Dit staat zodoende los van het aantal geïnstalleerde warmtepompen.
Verplichte MPG-berekening bij aanvraag omgevingsvergunning
De Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken, wat de basis vormt voor de milieudatabase, is een meetmethode voor de berekening van de MPG. MPG staat hierbij voor Milieu Prestatie Gebouwen.
Ontwikkelaars voeren deze berekening uit bij het indienen van een vergunningsaanvraag voor de bouw van nieuwbouwwoningen. Blijkt de MPG-waarde van een woning boven de 0,8 uit te komen bij de bouw van nieuwe huizen, dan wijst men de vergunningsaanvraag af.
Bij de realisatie van nieuwe kantoorpanden ligt deze wettelijk verplichte waarde op 1,0. Des te lager de uiteindelijke MPG-waarde van een bouwwerk is, des te duurzamer de gebruikte materialen en systemen ook zijn.
Een eerdere actualisatie van de milieudatabase leidde tot een situatie waarbij de impact van de warmtepompinstallatie op de MPG-berekening zo groot was, dat door organisaties in vrijwel geen enkel geval kon worden voldaan aan de wettelijk vereiste MPG-waarde van 0,8. Het gebruik van een tijdelijke verrekenfactor tot eind 2023 loste dat probleem op.
De ontstane situatie was onder meer het gevolg van het niet in de milieudata verwerken van het koudemiddel en de elektronica in warmtepompen. Daarbij baseerde men de milieubelasting op de specificaties van een warmtepomp, die niet langer representatief is. Het product past niet bij hetgeen op de markt verkrijgbaar is.
Vraag naar warmtepompen blijft groeien
In de afgelopen jaren is de vraag naar warmtepompen sterk toegenomen, zo blijkt uit verschillende statistieken. De verwachting is dat de vraag de komende jaren hoog blijft, mede doordat het straks niet meer mogelijk is om een nieuwe cv-ketel op gas aan te schaffen.
Met een hybride- of volledig elektrische warmtepomp slagen huishoudens erin om het energieverbruik sterk terug te dringen. Dat geldt in het bijzonder voor huishoudens die hun warmtepomp combineren met zonnepanelen op het dak van hun woning.
Alleen al in de bestaande bouw installeerde men tot november al zo’n 120 duizend warmtepompen. In totaal zijn er vorig jaar zo’n 167 duizend installaties bij het totaal gekomen. Wanneer het aantal nieuwbouwprojecten in Nederland groeit, zal automatisch de vraag naar warmtepompen verder stijgen.
Deze woningen worden standaard niet meer aangesloten op het gasnet. Daarbij is de isolatie van deze huizen dermate goed dat het gebruik van een volledig elektrische warmtepomp volstaat.
Investeren in isolatie van een woning
Zeker in oudere woningen met een lagere isolatiewaarde kan het verstandig zijn om eerst in de isolatie van het pand te investeren. Een volledig elektrische warmtepomp is niet krachtig genoeg om de ruimtes in een dergelijke woning voldoende te kunnen verwarmen.
Dit maakt dat uitsluitend de keuze voor een hybride warmtepomp mogelijk is, aangevuld met een bestaande of nieuwe cv-ketel. Op de koude dagen in de winter zorgt de cv-ketel voor het verwarmen van de woning; in het voorjaar tot en met de herfst doet de hybride warmtepomp dit.
