Als het aan de Nederlandse netbeheerders ligt, wordt het voor huishoudens straks verplicht om een warmtepomp en laadpaal te registreren. Deze verplichting komt voort uit een recent gepubliceerde Actieagenda netcongestie laagspanningsnetten en moet problemen met de stroomvoorziening in de toekomst helpen te voorkomen. Overigens is deze verplichte registratie niet geheel nieuw, zo is ook het registreren van zonnepanelen momenteel al verplicht. Er zijn veel huishoudens die zich daar niet van bewust zijn. Een jaar geleden introduceerden verschillende netbeheerders gezamenlijk een campagne om consumenten op deze verplichting te wijzen.
Op deze pagina lees je meer over de voorgenomen verplichting tot het laten registreren van warmtepompen en laadpalen. Daarnaast zoomen we in op enkele andere maatregelen die in deze actieagenda opgenomen zijn.
Inzicht krijgen in de belasting van laagspanningsnetten
Met de verplichte registratie van een warmtepomp en laadpaal hopen de netbeheerders inzicht te krijgen in de belasting van de Nederlandse laagspanningsnetten. Dat inzicht is onder meer belangrijk om doelgericht te kunnen werken aan een verzwaring van deze bestaande netten, om zo problemen rond de stroomvoorziening voor te zijn. Recent nog kregen Amsterdam en Utrecht te maken met een grote stroomstoring. De verwachting is dat deze stroomstoringen in de komende jaren vaker op zullen spelen als gevolg van de steeds grotere belasting van het stroomnet. Berichten over een overbelast laagspanningsnet verschenen de afgelopen maanden meermaals in het nieuws.
Naast de toepassing van deze inzichten voor doelgerichte verbeteringen aan het laagspanningsnet, wordt de data ook gebruikt voor bestaande prognosemodellen. Deze kunnen met de data gevalideerd en verbeterd worden. De prognosemodellen maken het mogelijk om eerder, actief te acteren op potentiële overbelastingen in het net.
Uitlezen van data via een slimme meter binnen woningen
Veel data kan worden uitgelezen met de slimme meter waarover steeds meer huishoudens beschikken. Volgens de laatste cijfers heeft circa negentig procent van de huishoudens, de kleinverbruikersaansluitingen, een slimme meter.
Op korte termijn vergadert de Eerste Kamer over het wetsvoorstel om de bestaande salderingsregeling aan te passen. Vorig jaar stemde de Tweede Kamer al in met dat voorstel. Onderdeel hiervan is de verplichting voor kleinverbruikers om een meter te accepteren, die in staat is om afname en invoeding apart te meten. Dat hoeft niet per definitie te betekenen dat huishoudens een slimme meter moeten laten installeren. Ook een digitale meter kan dit. Het doel is om deze meters in de komende twee jaar aan te bieden aan huishoudens die hier momenteel nog niet over beschikken.
Overigens zijn lang niet alle netbeheerders voldoende voorbereid om deze data te kunnen gebruiken. In de Actieagenda netcongestie laagspanningsnetten wordt bijvoorbeeld ook genoemd dat de ICT-systemen van kleinere, regionale netbeheerders zullen moeten worden aangepast.
Ook gemeenten hebben baat bij inzicht in belasting laagspanningsnetten
Niet alleen de netbeheerders hebben baat bij deze inzichten. Ook gemeenten profiteren mee. Zij gebruiken de inzichten voor bijvoorbeeld een energie-, warmte- en laadplan in hun regio.
In de Actieagenda netcongestie laagspanningsnetten worden niet alleen huishoudens aangezet tot actie. Ook gemeenten krijgen taken op hun bordje. Zo wordt van hen verwacht dat zij gebouweigenaren op korte termijn inzicht bieden in hun visie op de warmtetransitie. Het gebruik van warmtenetten is hierbij steeds populairder. Ook worden gemeenten aangespoord tot het informeren van regionale netbeheerders over hun warmteplannen.
Tal van mogelijke maatregelen in Actieagenda netcongestie laagspanningsnetten
Het verplicht laten registreren van een warmtepomp en laadpaal en het stimuleren van het gebruik van een slimme meter in woningen zijn voorbeelden van de maatregelen uit de Actieagenda netcongestie laagspanningsnetten, evenals de maatregelen uit de voorgaande alinea. In totaal bestaat het stuk uit maar liefst 58 mogelijke maatregelen. Van deze 58 maatregelen zijn er 12 gericht op het verkrijgen van inzicht in de belasting van laagspanningsnetten.
Andere stappen die gezet kunnen worden: het verkrijgen van inzicht in de planning en bijvoorbeeld energievraag van projecten rond nieuwbouw. Daarbij moet de voortgangsinformatie uit de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) per regio geactualiseerd en gepubliceerd worden. Evenals dat het noodzakelijk is om afspraken die gemaakt zijn in de Regionale Agenda Laadinfrastructuur (RAL) te monitoren.
Steeds meer huishoudens kiezen voor een (hybride) warmtepomp
Het aantal huishoudens dat een (hybride) warmtepomp in huis laat installeren neemt de afgelopen jaren steeds verder toe. De verwachting is dat deze trend zich de komende jaren verder doorzet. Mede doordat het gros van de huishoudens vanaf 1 januari 2026 verplicht is om een cv-ketel te vervangen voor een (hybride) warmtepomp om hun woning te verwarmen. Ook nieuwbouwwoningen worden tegenwoordig standaard van een warmtepomp voorzien; ze worden niet meer aangesloten op het gasnet.
